پر کردن دندان یکی از رایج‌ترین روش‌های ترمیمی است که برای حفظ سلامت دندان‌های آسیب‌دیده و جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی انجام می‌شود. این فرآیند نه تنها از درد و عفونت جلوگیری می‌کند، بلکه به بازگشت زیبایی و عملکرد دندان‌ها نیز کمک می‌کند. در این مقاله از سایت دکتر سمانه علایی، بهترین دندانپزشک ترمیمی در اصفهان به سوالات رایج بیماران در مورد پر کردن دندان، انواع مواد مورد استفاده، و مراقبت‌های بعد از درمان خواهیم پرداخت.
پر کردن دندان چیست؟
پر کردن دندان روشی برای ترمیم دندان‌های پوسیده یا آسیب‌دیده است که هدف اصلی آن جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی و بازگشت دندان به حالت طبیعی و عملکرد اولیه‌اش است. در این فرآیند، قسمت پوسیده دندان برداشته می‌شود و سپس حفره ایجاد شده با مواد مخصوص پر می‌شود تا دندان تقویت و محافظت شود. این روش هم از نظر زیبایی و هم از نظر سلامت دهان و دندان اهمیت دارد.
چه زمانی باید دندان را پر کرد؟
پر کردن دندان معمولاً در مواقعی انجام می‌شود که دندان به دلایل مختلف دچار پوسیدگی یا آسیب شده باشد. برخی از علائم نیاز به پر کردن دندان شامل:
- درد مداوم در دندان یا فک
- حساسیت به غذاهای سرد و گرم
- شکستگی یا ترک خوردگی دندان
- مشاهده حفره‌های کوچک در دندان
انواع مواد مورد استفاده در پر کردن دندان
بسته به نوع دندان و نیاز بیمار، از مواد مختلفی برای پر کردن دندان استفاده می‌شود:
- آمالگام: آمالگام ترکیبی از فلزات مانند جیوه، نقره و مس است که برای پر کردن دندان‌های عقبی استفاده می‌شود. این ماده دوام بالایی دارد ولی از نظر ظاهری به رنگ نقره‌ای است و ممکن است بیماران از آن به دلیل رنگ غیرطبیعی‌اش رضایت نداشته باشند.
- کامپوزیت: این ماده همرنگ دندان است و بیشتر برای دندان‌های جلویی به کار می‌رود. کامپوزیت از رزین تشکیل شده و به دلیل شباهت به رنگ طبیعی دندان، انتخابی محبوب برای پر کردن دندان‌هایی است که ظاهر آن‌ها مهم است.
- سرامیک (پرسلین): این مواد بسیار مقاوم و طبیعی هستند و ماندگاری بالایی دارند. اما هزینه آن‌ها نسبت به سایر مواد بیشتر است.
- گلاس آینومر: این ماده بیشتر برای دندان‌های کودکان و یا پوسیدگی‌های کوچک به کار می‌رود. یکی از ویژگی‌های این ماده آزادسازی فلوراید است که به تقویت دندان کمک می‌کند.
پر کردن دندان چقدر طول می‌کشد؟
مدت زمان پر کردن دندان به عواملی مانند اندازه و محل پوسیدگی، نوع ماده پرکننده و تخصص دندانپزشک بستگی دارد. در بیشتر موارد، پر کردن دندان‌های ساده و کوچک بین 20 تا 60 دقیقه زمان می‌برد. اگر پوسیدگی گسترده‌تر باشد یا دندان به عصب نزدیک‌تر باشد، ممکن است این مدت بیشتر شود. همچنین، نوع ماده مورد استفاده (مثلاً کامپوزیت یا آمالگام) نیز می‌تواند زمان مورد نیاز برای ترمیم دندان را تحت تأثیر قرار دهد.
پر کردن دندان عقل
دندان‌های عقل به دلیل موقعیتشان در انتهای دهان، معمولاً نسبت به دندان‌های دیگر دشوارتر پر می‌شوند. پر کردن دندان عقل زمانی انجام می‌شود که پوسیدگی در این دندان‌ها رخ دهد، اما اگر دندان عقل کاملاً رشد نکرده یا به درستی در دهان جا نیفتاده باشد، ممکن است کشیدن آن به جای پر کردن پیشنهاد شود. به طور کلی، اگر دندان عقل به خوبی جا بیفتد و قابل دسترسی باشد، پر کردن آن مشابه دیگر دندان‌ها انجام می‌شود.
پر کردن دندان در بارداری
پر کردن دندان در دوران بارداری مجاز است، اما بهتر است در سه ماهه دوم بارداری انجام شود، چرا که این دوره کمترین خطر را برای جنین دارد. در صورت نیاز فوری به پر کردن دندان در سه ماهه اول یا سوم، بهتر است با دندانپزشک و پزشک مشورت کنید. از مواد بی‌حسی و پرکننده‌های امن و بدون خطر برای مادر و جنین استفاده می‌شود. به طور کلی، توصیه می‌شود هرگونه ترمیم غیرضروری تا بعد از زایمان به تعویق بیفتد، مگر اینکه درد یا مشکلات جدی ایجاد شود.
پر کردن دندان با کامپوزیت
کامپوزیت یکی از محبوب‌ترین مواد برای پر کردن دندان است، به ویژه برای دندان‌های جلویی که زیبایی اهمیت دارد. این ماده همرنگ دندان است و ظاهر طبیعی‌تری نسبت به آمالگام دارد. پر کردن دندان با کامپوزیت به دندان حالتی طبیعی می‌دهد و معمولاً برای پوسیدگی‌های کوچک تا متوسط مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از مزایای این روش این است که کمتر نیاز به تراشیدن دندان دارد و بیشتر از ساختار طبیعی دندان حفظ می‌شود.
آیا پر کردن دندان درد دارد؟
در حین پر کردن دندان، دندانپزشک از بی‌حسی موضعی استفاده می‌کند، بنابراین شما نباید دردی احساس کنید. با این حال، پس از اتمام کار و رفع اثر بی‌حسی، ممکن است برخی بیماران حساسیت یا درد خفیفی در ناحیه پر شده تجربه کنند. این درد معمولاً ظرف چند روز از بین می‌رود. اگر درد شدید یا طولانی مدت بود، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید، زیرا ممکن است نیاز به تنظیم پر کردگی یا بررسی مجدد داشته باشد.
پر کردن دندان شکسته
در صورتی که دندان شکسته باشد و پوسیدگی وجود نداشته باشد، ممکن است از مواد پرکننده مانند کامپوزیت برای بازسازی ظاهر و عملکرد دندان استفاده شود. پر کردن دندان شکسته کمک می‌کند تا از آسیب بیشتر و نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر مانند روکش جلوگیری شود.
اگر شکستگی بزرگ باشد، ممکن است به روش‌های دیگری مانند روکش یا حتی عصب‌کشی نیاز باشد. مواد مورد استفاده برای پر کردن دندان شکسته باید به گونه‌ای انتخاب شوند که بتوانند فشار ناشی از جویدن را تحمل کنند و دوام بالایی داشته باشند.
مراقبت‌های بعد از پر کردن دندان
مراقبت از دندان پس از پر کردن آن می‌تواند به جلوگیری از عوارض و افزایش دوام پرکردگی کمک کند. در روزهای ابتدایی بعد از درمان، ممکن است کمی حساسیت به گرما، سرما یا فشار در ناحیه درمان شده احساس شود، که معمولاً پس از چند روز برطرف می‌شود. برای مراقبت بهتر بعد از پر کردن دندان، به نکات زیر توجه کنید:
- از غذاهای سفت و چسبناک اجتناب کنید: به خصوص در ساعات ابتدایی پس از درمان، این نوع غذاها می‌توانند به پرکردگی آسیب بزنند یا باعث جدا شدن آن شوند.
- بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید: مسواک زدن و استفاده از نخ دندان به جلوگیری از ایجاد پوسیدگی‌های جدید در اطراف پرکردگی کمک می‌کند.
- پرهیز از خوردن و نوشیدن غذاهای خیلی داغ یا خیلی سرد: به دلیل حساسیت دندان پس از پر کردن، بهتر است از مصرف مواد غذایی با دمای بسیار بالا یا پایین خودداری کنید.
چند ساعت بعد از پر کردن دندان باید غذا خورد؟
زمان دقیق شروع به خوردن بعد از پر کردن دندان بستگی به نوع ماده استفاده شده برای پرکردگی دارد:
- مواد آمالگام (نقره‌ای): این مواد زمان بیشتری برای سفت شدن نیاز دارند، بنابراین توصیه می‌شود حداقل 24 ساعت از خوردن غذاهای سفت خودداری کنید تا پرکردگی به خوبی سفت شود.
- مواد کامپوزیت (همرنگ دندان): اگر از کامپوزیت استفاده شده باشد، می‌توانید 1 تا 2 ساعت پس از درمان غذا بخورید، زیرا این ماده بلافاصله پس از پر کردن به استحکام نهایی خود می‌رسد. اما بهتر است در اولین ساعات، از مصرف غذاهای سفت و جویدن روی ناحیه درمان شده خودداری کنید.
هزینه پر کردن دندان در اصفهان
هزینه پر کردن دندان بسته به چندین عامل متغیر است، از جمله:
- نوع ماده پرکننده: مواد مختلفی مانند آمالگام، کامپوزیت، و سرامیک با هزینه‌های متفاوت استفاده می‌شوند. آمالگام ارزان‌تر است، اما کامپوزیت و سرامیک به دلیل ظاهر طبیعی‌تر و دوام بیشتر، هزینه‌های بالاتری دارند.
- میزان پوسیدگی و پیچیدگی کار: اگر پوسیدگی عمیق یا گسترده باشد، هزینه درمان نیز بیشتر خواهد بود.
- محل جغرافیایی و تخصص دندانپزشک: قیمت‌ها ممکن است بسته به موقعیت جغرافیایی و تجربه و تخصص دندانپزشک متفاوت باشد.
برای اطلاع دقیق‌تر از هزینه‌ها، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید.
پر کردن دندان در خانه (پر کردن به روش سنتی)
پر کردن دندان به روش سنتی در خانه یا به اصطلاح «درمان‌های خانگی» بیشتر در گذشته رایج بوده و امروز به عنوان یک روش درمانی مطمئن یا جایگزین دندانپزشکی مدرن توصیه نمی‌شود. این روش‌ها معمولاً شامل استفاده از مواد گیاهی یا معدنی برای پر کردن حفره‌های دندانی می‌شود که هدف آن تسکین درد و جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی است.
مواد و روش‌های سنتی پر کردن دندان
- موم یا روغن‌های گیاهی: در برخی از روش‌های سنتی، از موم عسل یا روغن‌های گیاهی مانند روغن نارگیل برای پر کردن حفره‌های دندان استفاده می‌شده است. این مواد به دلیل خواص ضدباکتریایی طبیعی خود می‌توانستند تا حدودی از عفونت جلوگیری کنند.
- خمیر گیاهی: استفاده از خمیرهایی که از گیاهانی مانند گل میخک، که خاصیت بی‌حس‌کنندگی و ضدالتهابی دارند، برای پر کردن حفره دندان و کاهش درد بسیار رایج بوده است.
- سیمان دندان: سیمان دندان معمولاً در قالب مواد پودری یا خمیری عرضه می‌شود و با ترکیب شدن با آب یا مایع مخصوصی، سفت می‌شود. این ماده می‌تواند به عنوان یک پرکننده موقت عمل کند و تا زمانی که بیمار به دندانپزشک مراجعه کند، از درد و حساسیت جلوگیری کند. با این حال، سیمان دندان به عنوان یک راه‌حل دائمی توصیه نمی‌شود، زیرا فاقد استحکام و دوام مواد دندانپزشکی مدرن است و ممکن است به سرعت از بین برود یا باعث بروز عفونت شود.
آیا پر کردن دندان در خانه ایمن است؟
پر کردن دندان در خانه به هیچ وجه به عنوان یک روش دائمی یا مطمئن در درمان پوسیدگی دندان توصیه نمی‌شود. این روش‌ها تنها می‌توانند به طور موقت درد و عوارض را کاهش دهند، اما قادر به رفع مشکل اساسی که همان پوسیدگی عمیق دندان است، نیستند. انجام این روش‌ها بدون نظارت دندانپزشک ممکن است باعث بروز عفونت‌های شدیدتر، آسیب به بافت‌های دندان و لثه، و حتی از دست دادن دندان شود.
چرا برای پر کردن دندان باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟
دندانپزشکی مدرن بر اساس اصول علمی و مواد پیشرفته انجام می‌شود. پر کردن دندان توسط دندانپزشک شامل پاکسازی کامل ناحیه پوسیده و استفاده از مواد بادوام و ایمن است که به طولانی‌مدت از دندان محافظت می‌کنند. همچنین، در صورتی که پوسیدگی عمیق‌تر باشد، ممکن است به درمان‌های پیچیده‌تری مانند عصب‌کشی یا روکش نیاز باشد، که فقط توسط دندانپزشک قابل انجام است.
به طور کلی، توصیه می‌شود در صورت بروز هرگونه مشکل دندانی به دندانپزشک مراجعه کنید و از درمان‌های خانگی و روش‌های سنتی پر کردن دندان به عنوان راه‌حل دائمی اجتناب کنید.
